Jarðfræðikort af Norðurgosbelti gefið út

Höfundar jarðfræðikortsins af Norðurgosbeltinu.

Út er komið farðfræðikort af Norðurgosbelti sem sýnir allar helstu jarðmyndanir frá Öxarfirði til Fremrináma.

Íslenskar orkurannsóknir og Landsvirkjun hafa gefið út nýtt jarðfræðikort, í mælikvarðanum 1:100 000. Kortið nær yfir nyrðri hluta Norðurgosbeltis Íslands, eða svæðið frá Öxarfirði í norðri til Fremrináma í suðri. 

Á kortinu eru allar helstu jarðmyndanir svæðisins sýndar. Elstu jarðlögin eru frá míósen á Tjörnesi, og eru um 10 milljóna ára gömul, og þau yngstu eru hraun frá Kröflueldum 1975-1984. Alls eru á kortinu 61 nútímahraun sem skipt er í 7 aldursflokka með hjálp gjóskulaga. Misgengi, gjár, hverir, lindir og fleiri jarðfræðileg fyrirbæri eru einnig sýnd. Kortið byggist á fjölmörgum jarðfræðikortum í stærri mælikvarða sem unnin hafa verið fyrir verkkaupa ÍSOR og forvera þess, Orkustofnun, en einnig á yfirlitskortum í minni mælikvarða. Gögnin hafa verið endurskoðuð og nýjum upplýsingum bætt við.

Jarðfræðingarnir Kristján Sæmundsson, Árni Hjartarson, Ingibjörg Kaldal, Magnús Á. Sigurgeirsson, Sigurður G. Kristinsson og Skúli Víkingsson unnu að gerð kortsins. Kortahönnuður var Guðrún Sigríður Jónsdóttir.

Við vinnslu á kortinu var búið til nýyrðið Gjávella. Þar sem greið leið er ofan í opnar gjár getur hraun runnið ofan í þær og langa leið eftir þeim neðanjarðar. Hraunið getur jafnvel komið upp um gjá annars staðar og kallast þá gjávella. Menn fóru fyrst að veita þessu fyrirbæri athygli í Kröflueldum þegar hraun rann ofan í sprungur og kom upp aftur í margra km fjarlægð. Á jarðfræðikortinu er vísað í 27 áhugaverða staði, sem merktir eru með númerum, og er þeim lýst í stuttu máli og myndum á bakhlið þess og á heimasíðu ÍSOR www.isor.is. Textinn er á íslensku og ensku.

Jarðfræðikort eru undirstaða umhverfismats, landnýtingar og skipulags í þéttbýli og strjálbýli. Þau eru nauðsynleg vegna nýtingar á auðlindum landsins og forsenda skynsamlegrar náttúruverndar. Einnig eru þau ómissandi þegar meta á hættu af völdum eldgosa, skriðufalla, flóða og jarðskjálfta. Vonast er til að jarðfræðikortið verði öllum þeim sem unna íslenskri náttúru til gagns og gamans, hvort sem um fræðimenn, skólafólk eða ferðamenn er að ræða.

Hægt verður að nálgast kortið í helstu bókaverslunum og vefverslun Eymundsson. (Fréttatilkynning)