Fregnir úr héraði - Nokkur „lítil“ mál af vettvangi Norðurþings

Óli Halldórsson og Friðrik Sigurðsson.

Á vettvangi sveitarstjórnar Norðurþings hefur margt verið til umfjöllunar undanfarið. Ekki ratar það þó allt í almenna umræðu.

Reyndar er alltaf tvennt sem hægt er að hefja umræðu um í kaffikrókum í Norðurþingi þessa dagana. Annað er auðvitað framvinda iðnaðaruppbyggingar á Bakka og hitt er gerólíkt og mál, þ.e. úrlausn á þeirri stöðu sem uppi er í sorpmálum sveitarfélagsins.

Bæði þessi tvö mál eru meðal þeirra sem meirihluti sveitarstjórnar Norðurþings setti sér markmið um að vinna áfram af miklum metnaði.  Og það er sannarlega verið að gera. Mikill tími og orka fer í Bakkamálið og hefur það sem snýr að Norðurþingi raunar gengið mjög vel undanfarna mánuði í verkefninu og standa nú spjótin að öðrum aðilum, þ.e. ESA eftirlitsstofnun EFTA og orkuseljanda og -kaupanda. Bjarstýni ríkir enn um að verkefni PCC gangi eftir. Sorpmálin hafa svo undanfarið líka verið í viðamikilli og tímafrekri endurskoðun sem mun n.k. sumar enda með upptöku nútímalegrar og „grænni“ sorpmeðhöndlunar, endurvinnslu og -förgunar, að undangengnu útboði.  En þetta er ekki allt. Við settum okkur líka markmið um að missa ekki alla krafta í einstök stærri mál heldur halda fókus á önnur tækifæri og áhugaverð úrlausnarefni samtímis. 

Það er einmitt tilefni þessarar greinar að upplýsa stuttlega um ýmis „önnur“ áhugaverð mál sem unnið hefur verið að undanfarnar vikur og mánuði, sem öll eiga það sammerkt að falla kannski aðeins í skuggann af sífelldri umræðunni um „stóru“ málin okkar.  Listinn er auðvitað ekki tæmandi og ekki ítarlegur, en gefur vonandi svolitla innsýn í það að hverju verið er að vinna þessa dagana:

1. Eins árs börn í leikskóla og lækkuð leikskólagjöld

Um þessar mundir er verið að innleiða meginbreytingu í inntöku leikskólabarna, með því að taka inn börn við 1 árs aldur. Þetta er mikilvæg breyting sem gerir samfélag og atvinnulíf í Norðurþingi verulega fýsilegra fyrir fólk á barneignaraldri, en undanfarin ár hafa reglulega komið upp biðlistar á Húsavík og úrræði ekki verið fyrir hendi fyrir fólk með yngri börn í þörf fyrir dagvistun. 

Önnur breyting í leikskólamálum sem ekki hefur farið hátt var einnig ákveðin við fjárhagsáætlunargerð sl. haust, þ.e. að lækka gjaldskrá sem nemur verðlagsuppfærslu sem annars hefði orðið fyrir komandi ár, en Norðurþing hefur verið með fremur há leikskólagjöld undanfarin ár.

2. Þátttöku Norðurþings í jarðarkaupum í samstarfi við Kínverja hætt

Meirihluti sveitarstjórnar Norðurþings hefur breytt um stefnu í málefnum GÁF ehf., sem stofnað var af hópi sveitarfélaga til að festa kaup á jörðinni Grímsstöðum á fjöllum.  Jarðarkaupin átti að fjármagna (um 700 m.kr.) með baktryggðum samningi við kínverskt fyrirtæki, sem áformaði uppbyggingu ferðaþjónustu á svæðinu.  Ástæða þessarar breytingar er sú að við teljum ekki æskilegt að beita sveitarfélögum sem millilið í svona málum, ekki síst þegar um svo mikla fjármuni er að ræða. Ef fjárfestar hafa raunverulegan vilja til að byggja upp á Grímsstöðum þá er fátt því til fyrirstöðu án þess að þurfi að koma til milligöngu sveitarfélaga um eignarhald á svo dýrum jörðum.  Fulltrúi Norðurþings í stjórn GÁF hefur þegar komið þessu á framfæri á fundi stjórnar og er nú unnið að uppgjöri skulda félagsins (sem falla munu á sveitarfélögin, m.a. Norðurþing). Það hefur orðið til að renna frekari stoðum undir stefnu okkar í þessu máli að með tímanum virðist bæði staða kínverska fjárfestisins í verkefninu þróast á neikvæðari veg og áhugi samstarfssveitarfélaganna farið dvínandi.

3. Öskjureiturinn / Guðjónssenreiturinn á Húsavík

Þetta mál hefur komið upp fyrir flestar kosningar síðustu áratugi á Húsavík, en einhvern veginn aldrei þokast mikið áfram.  Nú hefur verið samþykkt í skipulags- og byggingarnefnd að hefja deiliskipulagsgerð fyrir Öskjureitinn. Stefnan er að byggja á vinnu og gögnum sem til eru að því leyti sem hægt er, hafa samráð við lóðarhafa á svæðinu, og áfangaskipta framkvæmdum í raunhæfa hluta þar sem hægt væri að taka fyrstu skref í framkvæmdum sem allra fyrst. 

4. Samstarf með frumkvöðlum og fjárfestum

Nokkur mál hafa undanfarið verið inni á borði sveitarstjóra og stjórnsýslunnar þar sem fjárfestar óska samstarfs við Norðurþing um uppbyggingu. Þetta finnst okkur mjög ánægjuleg verkefni og höfum við sett okkur það að reyna að forðast eins og kostur er að sveitarfélagið, bæði með pólitískri stefnu og stjórnsýslu, þvælist fyrir þegar upp koma áhugaverð verkefni. Sum þessara mála sem upp hafa komið undanfarið hafa þegar verið sett í formlegan farveg, fleiri eru svo í skoðun.

(i) Eitt þessara mála er það að nú hafa verið hafnar viðræður við GB5 ehf., eigendur „kaupfélagshússins“ á Húsavík, um mögulega uppbyggingu á verslunar- og þjónustuhúsnæði í miðbæ Húsavíkur með viðbyggingu til norðurs, færslu Vallholtsvegar og myndun verslunarkjarna á jarðhæð ásamt öðru þjónustu- og/eða íbúðarrými.  

(ii) Annað málið er það að brugðist hefur verið skjótt við erindi Curio ehf. þar sem falast var eftir húsnæði í eigu sveitarfélagsins til kaups undir nýja atvinnustarfsemi á Húsavík við framleiðslu fiskvinnsluvéla til útflutnings. Verið er að ganga frá samstarssamningi sem felur í sér m.a. nýjan 8-12 manna vinnustað á Húsavíkurhöfða og töluverða fjárfestingu fyrirtækisins, þ.á.m. viðbyggingaráform.  Í því samhengi hefur verið hafinn undirbúningur þess að byggja upp aðstöðu verklegrar starfsemi Norðurþings á einum stað í Hrísmóum og losa annað rými á Höfða í staðinn. 

(iii) Samþykkt hefur verið að hefja skipulagsvinnu með forsvarsaðilum hugmyndar um sjóböð á Húsavíkurhöfða.

Í öllum tilvikum verður unnið að þessum verkefnum með það í huga að útkoman feli í sér sjálfbæra fjárfestingu fyrirtækja, með tilheyrandi atvinnueflingu og samfélagsverðmætum til framtíðar.

5. Samfélagsmiðstöð á Kópaskeri

Undanfarið hefur verið til skoðunar að færa skrifstofu Norðurþings á Kópaskeri og reka hana í nánara samstarfi við Sparisjóð Norðurlands og jafnvel fleiri einingar. Verið er að kanna þessa þætti og verður haft samráð við heimafólk um þessi mál. Markmið slíkra breytinga að hálfu sveitarfélagsins yrði umfram allt efling starfsemi og samlegð í þjónustu á Kópaskeri.

6. Byggðaþróunarverkefni á Raufarhöfn

Mikilvægur áfangi hefur nú náðst þar sem tekist hefur að tryggja áframhaldandi starf verkefnisstjóra byggðaþróunarverkefnis á Raufarhöfn í samstarfi Byggðastofnunar, Norðurþings, Atvinnuþróunarfélags Þingeyinga o.fl. aðila. Byggðastofnun fjármagnar verkefnið að mestu til næstu þriggja ára en Norðurþing mun einnig eiga aðkomu að stöðugildinu og þjónustunni, m.a. með því að hýsa starfsemina. Það er markmið Norðurþings að fella Kópasker og nærliggjandi svæði inn í verkefnið einnig.

7. Efling íþróttastarfs/-félaga

Nú í ársbyrjun er verið að ganga frá samningum við íþróttafélagið Völsung og Golfklúbb Húsavíkur, en báðir þessir aðilar gegna gríðarlega mikilvægu hlutverki í samfélaginu á og við Húsavík. Ákveðið hefur verið að auka nokkuð fjárframlög við báða aðila og gera samningana jaframt ítarlegri en verið hefur, með skýrari skyldum og hlutverkum, m.a. áherslu á almenningsíþróttir.  

8. Leikskólahúsnæðið á Húsavík keypt

Nýverið var ákveðið að rifta leigusamningi sveitarfélagsins um húsnæði leikskólans Grænuvalla við Fasteign og kaupa samninginn upp. Samningurinn hafði í för með sér nokkuð þunga greiðslubyrði, allt viðhald var á herðum Norðurþings og var hann óuppsegjanlegur nema til uppgreiðslu.  Um var því að ræða afar óhagstæðan samning þar sem skásti kostur í stöðunni var metinn sá að taka yfir skuldbindingarnar og kaupa húsnæðið. Vonir standa til þess að greiðslubyrði muni ekki hækka og þá jafnframt tryggt að húsið verði í 100% eigu Norðurþings. Með þessu verður ekki breyting á bókfærðri skuldastöðu Norðurþings, nema hugsanlega til batnaðar. Samningurinn var gerður fyrir um áratug upphaflega en endurnýjaður fyrir fáum árum.

Eins og sjá má á þessum verkefnum er margt skemmtilegt og áhugavert í gangi hjá Norðurþingi þessa dagana. Vissulega stór mál sem verið hafa og eru áfram krefjandi ásamt því að fást við fyrirliggjandi og viðvarandi erfiða fjárhags- og skuldastöðu.  En það er grundvallaratriði að gleyma sér ekki alveg í erfiðu og „stóru“ málunum. Þegar upp er staðið eru öll mál stór hvert á sinn hátt, líka „litlu“ málin.  Og þeim þarf að hlúa að líka og hrinda í framkvæmd.

Óli Halldórsson, V-lista - formaður bæjarráðs

Friðrik Sigurðsson, D-lista – forseti sveitarstjórnar