Í umboði hvers situr framkvæmdavaldið?

Þór Gíslason.

Meðferð valds í stjórnskipan íslenska lýðveldisins er mjög brengluð og þarfnast lagfæringar. Á 135. löggjafarþinginu árið 2007-2008 náðu 84% frumvarpa til laga, sem lögð voru fram í nafni ríkisstjórnar, að verða að lögum. Aðeins 7% frumvarpa stjórnarþingmanna (tvö af 28) urðu að lögum, en ekkert af 51 frumvarpi stjórnarandstöðuþingmanna. Þessi niðurstaða er ekkert einsdæmi. Á 133. löggjafarþinginu árið 2006-2007 var staðan 82% fyrir stjórnina, 14% fyrir stjórnarþingmenn og 3% fyrir stjórnarandstöðu eða tvö frumvörp af 59.[1] Í þeim tölulegu gögnum sem fram koma í ársskýrslum Alþingis má sjá að ríkisstjórnir (framkvæmdavaldið) eru mjög afgerandi afl á Alþingi sem fer með löggjafarvaldið. Það er ekki óvarlegt að segja að framkvæmdavald íslenska lýðveldisins geri það sem það vill, setji sér sjálft þau lög og þær reglur sem það þarf að vinna eftir. Þessu þarf að breyta þannig að Alþingi fari eitt með löggjafarvaldið og setji ríkisstjórn þær leikreglur sem starfa á eftir. Til þess að skilin verði afgerandi tel ég að taka verði skipan framkvæmdavalds frá Alþingi með þeim hætti að þjóðin kjósi höfuð framkvæmdavaldsins (forseta/forsætisráðherra) og að ríkisstjórn sitji ekki á Alþingi. Forseti/forsætisráðherra þarf að hafa meirihluta kjósenda að baki sér, en því má ná fram með forgangsröðun í kosningum eða að kosið verði á milli tveggja efstu frambjóðenda úr forkosningu. Hvernig ráðherrar veljast mætti útfæra á tvo vegu.

1.    Um leið og  forseti/forsætisráðherra er kjörinn, verði ráðherrar í skilgreind ráðuneyti kjörnir.

a.    Persónukjör: Frambjóðendur bjóða sig fram í tiltekin ráðherra embætti. Þeir geta verið fagaðilar eða pólitíkusar.

b.   Listakosning: Frambjóðandi í embætti forseta /forsætisráðherra leggur fram lista yfir einstaklinga og ráðuneyti þeirra í ríkisstjórn sína.

2.     Sá sem velst með meirihluta til embættis forseta/forsætisráðherra, tilnefnir aðila í ráðherraembætti og leggur tilnefningar fyrir Alþingi. Alþingi metur hæfi þeirra til embættisins á faglegum forsendum og samþykkir tilnefningu eða hafnar.

Ég býð mig fram til setu á Stjórnlagaþingi. Útfærslan hér að framan er tillaga að lausn sem ég leitast eftir að fá tækifæri til að vinna að af heilindum með hverjum þeim sem til Stjórnlagaþings velst. Ég hef þá sannfæringu að með opnum og heiðarlegum skoðanaskiptum, milli ólíkra einstaklinga með mismunandi reynslu og ólík viðhorf, geti lýðræðið verið skapandi afl sem leiðir okkur að bestu mögulegu lausn á þeim verkefnum sem við tökumst á við. Ég vil leggja mitt af mörkum til þess að móta stjórnarskrá sem er einföld og gefur skýr viðmið um framkvæmd stjórnskipunar, grundvallar mannréttindi og ábyrga lýðræðislega hegðun. Framsetning stjórnarskrárinnar og orðalag þarf að vera með þeim hætti að hinn almenni borgari velkist ekki í vafa um inntak hennar og muni standa vörð um hana um langa framtíð. Ég tel að eiginleikar mínir, menntun og reynsla nýtist vel við þá krefjandi vinnu sem framundan er.

Þór Gíslason – Auðkennisnúmer: 4492

Sjá nánar um framboð mitt á þessum vefsíðum:
http://www.facebook.com/pages/por-Gislason-a-Stjornlagabing/163972483628957

http://thorgisla.blog.is/blog/thorgisla/